طوفان تیروئیدی چیست؟ هر آنچه باید بدانید

طوفان تیروئیدی چیست؟

طوفان تیروئیدی که نام دیگر آن بحران تیروئید و بحران تیروتوکسیک است زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید شما در مدت زمان کوتاهی مقدار زیادی هورمون تیروئید را آزاد کند. این یک عارضه نادر پرکاری تیروئید است. طوفان تیروئیدی یک اورژانس پزشکی است و تهدید کننده حیات است.

چه کسانی به طوفان تیروئیدی مبتلا می‌شوند؟

طوفان تیروئیدی یکی از عوارض خطرناک پرکاری تیروئید است. بنابراین افرادی که بیماری‌هایی مانند بیماری گریوز یا آدنوم سمی تیروئید دارند که باعث پرکاری تیروئید می‌شوند، بیشتر احتمال دارد که به طوفان تیروئیدی مبتلا شوند.

همانند سایر اختلالات تیروئید، در خانم ها بیشتر از آقایان ممکن است طوفان تیروئیدی را تجربه کنند. میانگین سنی فردی که به طوفان تیروئیدی مبتلا می‌شود ۴۲ تا ۴۳ سال است.

چه عواملی باعث طوفان تیروئیدی می‌شود؟

پژوهشگران هنوز به طور دقیق نمی‌دانند چرا برخی عوامل می‌توانند منجر به بروز طوفان تیروئیدی شوند. اگرچه این وضعیت اغلب در افراد مبتلا به پرکاری تیروئید درمان‌نشده یا کسانی که بطور ناقص درمان شده اند دیده می‌شود، اما معمولاً به دنبال یک رویداد یا وضعیت ناگهانی و شدید ایجاد می‌شود.

برخی از عواملی که می‌توانند طوفان تیروئیدی را تحریک کنند عبارت‌اند از:

• قطع ناگهانی مصرف داروهای ضد تیروئید
• جراحی تیروئید (تیروئیدکتومی)
• جراحی‌های غیرتیروئیدی در نزدیک غده تیروئید
• آسیب‌دیدگی یا تروما
• عفونت
• بیماری‌های حاد مانند کتواسیدوز دیابتی (DKA)، نارسایی قلبی یا واکنش دارویی
• ورود ناگهانی مقدار زیادی ید به بدن، مانند ماده حاجب یددار که در برخی تصویربرداری‌ها استفاده می‌شود.
• زایمان
• سکته مغزی

علائم و نشانه‌های طوفان تیروئید چیست؟

علائم شایع این وضعیت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تب بالا
• ضربان قلب بسیار بالا (تاکی‌کاردی)
• احساس بی‌قراری، تحریک‌پذیری و اضطراب
• دلیریوم (اختلال هوشیاری و گیجی شدید)
• نارسایی احتقانی قلب

علائم کمتر شایع عبارت‌اند از:

• تهوع و استفراغ شدید
• اسهال
• درد شکمی
• زردی پوست یا چشم‌ها (یرقان)

برای آشنایی با علائم، دلایل و درمان کم‌کاری تیروئید، مطلب زیر را مطالعه کنید:

بیشتر بخوانید:

کم‌کاری تیروئید چیست؟ علائم، دلایل و درمان قطعی با دارو و تغذیه

فرد مبتلا به طوفان تیروئیدی چه احساسی دارد؟

از آنجا که هورمون تیروئید تقریباً بر تمام بخش‌های بدن تاثیر می‌گذارد، در صورت بروز طوفان تیروئیدی معمولاً فرد در کل بدن احساس ناخوشی شدیدی خواهد داشت. ممکن است چنین احساسی داشته باشید:

• احساس داغی و تعریق فراوان
• ضربان قلب بسیار بالا، انگار قلب در حال بیرون زدن از سینه است
• بی‌قراری یا اضطراب شدید
• لرزش بدن
• حالت تهوع
• گیجی و سردرگمی

اگر هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید، ضروری است در سریع‌ترین زمان ممکن به نزدیک‌ترین بیمارستان مراجعه کنید.

طوفان تیروئیدی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک زمانی طوفان تیروئیدی را تشخیص می‌دهد که فرد دچار علائم شدید و تهدیدکننده‌ی حیات باشد؛ مانند تب بسیار بالا و مشکلات قلبی، همراه با سطوح بالای هورمون تیروئید و سطوح پایین هورمون محرک تیروئید (TSH) در خون.

از آنجایی که طوفان تیروئیدی می‌تواند خطر مرگ به همراه داشته باشد و نیاز به مراقبت فوری دارد، در بسیاری موارد پزشکان پیش از آماده شدن نتایج آزمایش خون، تنها بر اساس علائم بالینی درمان را آغاز می‌کنند.

همچنین ممکن است از طریق معاینه‌ی فیزیکی به دنبال نشانه‌های مشخص این وضعیت باشند، از جمله:

• گواتر: بزرگ شدن غده تیروئید
• افتالموپاتی: یکی از عوارض بیماری گریوز که با مشکلات چشمی مانند تورم و بیرون‌زدگی چشم‌ها همراه است
• لید لگ (Lid lag): حالتی که پلک فوقانی هنگام نگاه کردن به پایین، بیش از حد بالا باقی می‌ماند
• لرزش دست‌ها
• پوست گرم و مرطوب
• تاکی‌کاردی یا فیبریلاسیون دهلیزی (ضربان قلب بسیار سریع یا نامنظم)

پزشک یا تیم درمانی معمولاً همزمان با بررسی علائم، اقدامات حمایتی اولیه را آغاز می‌کنند. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• اندازه‌گیری فشار خون؛ چرا که بیماران مبتلا به طوفان تیروئیدی اغلب دچار افزایش فشار خون سیستولیک (عدد بالایی فشار خون) هستند.
• سنجش ضربان قلب؛ که معمولاً در این بیماران بسیار بالا است.
• انجام آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون‌های تیروئیدی

در شرایط پرکاری تیروئید و طوفان تیروئیدی، سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) پایین‌تر از حد طبیعی است. محدوده‌ی طبیعی TSH معمولاً بین ۰٫۴ تا ۴٫۵ میلی‌واحد در لیتر (mU/L) می‌باشد.در مقابل، سطح هورمون‌های T3 و T4 در بیماران مبتلا به طوفان تیروئیدی بیش از حد طبیعی افزایش می‌یابد.

برای آشنایی با آزمایش تیروئید TSH و تفسیر نتایج آن، مطلب زیر را بخوانید:

بیشتر بخوانید:

آزمایش تیروئید TSH چیست و چه چیزی را نشان می‌دهد؟ راهنمای ساده برای همه

طوفان تیروئیدی چگونه درمان می‌شود؟

از آنجا که طوفان تیروئیدی یک اورژانس پزشکی است، درمان آن تنها در بیمارستان امکان‌پذیر می‌باشد. اگر دچار علائم این وضعیت هستید، باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به نزدیک‌ترین بیمارستان مراجعه کنید.

استراتژی درمانی طوفان تیروئیدی معمولاً در چهار دسته کلی قرار می‌گیرد:

• درمان‌هایی که مستقیماً تولید و آزادسازی هورمون تیروئید را مهار می‌کنند.
• درمان ارگان هایی از بدن (مانند قلب) که تحت تأثیر سطح بالای هورمون تیروئید قرار گرفته‌اند.
• درمان بیماری یا شرایطی که باعث بروز طوفان تیروئیدی شده است.
• درمان‌های حمایتی برای کاهش علائم و عوارض جانبی

داروها و روش‌های درمانی که ممکن است در این شرایط استفاده شوند شامل موارد زیر است:

• داروهای ضد تیروئید (تیونامیدها) برای متوقف کردن تولید هورمون‌های جدید تیروئید
• محلول ید برای جلوگیری از آزادسازی هورمون‌های تیروئید
• بتابلاکرها برای کنترل علائم
• رزین‌های متصل‌شونده به اسید صفراوی برای جلوگیری از بازجذب هورمون تیروئید در روده
• استامینوفن و پتوهای خنک‌کننده برای کاهش تب
• درمان‌های تنفسی مانند اکسیژن مکمل

در اغلب موارد، افراد مبتلا به طوفان تیروئیدی باید در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) بستری شوند تا وضعیتشان به طور مداوم توسط تیم درمانی تحت نظر قرار گیرد.

برای آگاهی از امکان درمان قطعی پرکاری تیروئید و بررسی جامع روش‌های درمان آن، می‌توانید مقاله زیر را بخوانید:

بیشتر بخوانید:

آیا پرکاری تیروئید درمان قطعی دارد؟ بررسی کامل روش‌های درمان پرکاری تیروئید

چه مدت پس از درمان طوفان تیروئیدی احساس بهتری خواهم داشت؟

با درمان مناسب، معمولاً طی ۲۴ ساعت احساس بهبودی اولیه ایجاد می‌شود. با این حال، رفع کامل علت زمینه‌ای طوفان تیروئیدی ممکن است تا یک هفته زمان ببرد.

پیش‌آگهی (چشم‌انداز) طوفان تیروئیدی چگونه است؟

طوفان تیروئیدی یک اورژانس پزشکی مرگبار است که در صورت درمان‌نشدن می‌تواند کشنده باشد. علل مرگ در این وضعیت شامل نارسایی قلبی، آریتمی‌های قلبی (ضربان‌های غیرطبیعی قلب) و یا نارسایی چند اندام می‌باشد. با این حال، در صورت درمان به‌موقع، بیشتر بیماران ظرف ۲۴ ساعت بهبودی نسبی پیدا می‌کنند.

عوامل خطر برای پیش‌آگهی بد عبارت‌اند از:

• سن بالا
• بروز مشکلات عصبی هنگام پذیرش در بیمارستان، مانند کاهش سطح هوشیاری یا اختلالات عملکرد ذهنی
• ناتوانی پزشک در استفاده از بتابلاکرها و داروهای ضد تیروئید به دلیل شرایط پزشکی گذشته بیمار
• نیاز به دیالیز یا تهویه مکانیکی

آیا طوفان تیروئیدی کشنده است؟

بله. طوفان تیروئیدی یک بیماری تهدیدکننده‌ی حیات است و در صورت عدم درمان، مرگبار خواهد بود. حتی با وجود درمان مناسب نیز می‌تواند کشنده باشد. بنابراین اگر دچار علائم این وضعیت هستید، بسیار ضروری است که فوراً به بیمارستان مراجعه کنید و منتظر تشدید علائم نمانید.

عوارض طوفان تیروئیدی چیست؟

اگر درمان طوفان تیروئیدی به تاخیر بیفتد یا اصلاً انجام نشود، می‌تواند منجر به عوارض جدی و تهدیدکننده‌ی حیات شود، از جمله:

• نارسایی قلبی
• لخته شدن خون
• تشنج
• دلیریوم (اختلال شدید هوشیاری و گیجی)
• کما

برای آشنایی با پیامدها، عوارض و خطرات ناشی از پرکاری تیروئید، می‌توانید مطلب زیر را مطالعه کنید:

بیشتر بخوانید:

عوارض و خطرات پرکاری تیروئید چیست؟

آیا می‌توانم از طوفان تیروئیدی جلوگیری کنم؟

همه‌ی موارد طوفان تیروئیدی قابل پیشگیری نیستند، اما اگر به پرکاری تیروئید مبتلا هستید، می‌توانید اقداماتی برای کاهش خطر انجام دهید، از جمله:

• مصرف منظم داروها طبق دستور پزشک
• مراجعه‌ی منظم به پزشک برای اطمینان از اثربخشی درمان
• مدیریت استرس

از آنجا که طوفان تیروئیدی می‌تواند در پاسخ بدن به جراحی یا بیهوشی ایجاد شود، پزشک ممکن است قبل از عمل، داروهای ضد تیروئید برای پیشگیری تجویز کند. همچنین اگر پرکاری تیروئید دارید و قرار است تحت عمل جراحی تیروئید (تیروئیدکتومی) قرار بگیرید، پزشک احتمالاً پیش از جراحی داروهای خاصی برای کاهش احتمال بروز طوفان تیروئیدی تجویز خواهد کرد.

چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کنم؟

اگر دچار علائم زیر هستید، باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کنید.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

اگر به پرکاری تیروئید مبتلا هستید، مصرف داروهای خود را به‌طور منظم و طبق دستور پزشک ادامه دهید و از قطع ناگهانی دارو خودداری کنید. در صورت مشاهده علائمی مانند تب بالا، تپش قلب شدید یا بی‌قراری غیر معمول، مراجعه فوری به اورژانس ضروری است. پیشگیری و مراجعه به‌موقع می‌تواند جان شما را نجات دهد.